Matteo Messina Denaro

30 χρόνια κράτησε το κυνήγι της ιταλικής αστυνομίας μέχρι να συλληφθεί ο «Τελευταίος Μοϊκανός» της Κόζα Νόστρα – Ποιος ήταν ο άνθρωπος που υπερηφανευόταν ότι έχει γεμίσει ένα νεκροταφείο μόνος του

Η κόρη του Matteo Messina Denaro πιθανότατα έκλαιγε την Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου καθώς νύχτωνε και ο πατέρας της όδευε στο πιο μοναχικό ταξίδι, βυθισμένος σε κώμα και ευρισκόμενος στο τελευταίο στάδιο καρκίνου του παχέος εντέρου. Έξω από το δωμάτιο του τελευταίου αρχηγού της Μαφίας στο νοσοκομείο San Salvatore, στέκονταν από τον περασμένο Αύγουστο, πιο πολύ για τυπικούς λόγους, δύο καραμπινιέροι.

Το «φάντασμα» του Τράπανι έσβηνε τους τελευταίους μήνες από τον όγκο που τον κατέτρωγε, αρνούμενος να συνεργαστεί με τις αρχές, προκειμένου να ελαφρύνει κάπως τη θέση του. Ήξερε ότι πέθαινε, γι’ αυτό και αποφάσισε να μην πει τίποτε, να φύγει ως ένας capo dei capi (σ.σ ο αρχηγός των αρχηγών) που πήρε μαζί του όλα τα ανομολόγητα μυστικά της ματωμένης διαδρομής του.

Την Παρασκευή 15 του μήνα ήταν η τελευταία φορά που μίλησε με την κόρη του, η οποία τον επισκεπτόταν από τον περασμένο Απρίλιο στην φυλακή υψίστης ασφαλείας της L’ Aquila. Εκεί όπου μεταφέρθηκε μετά την κινηματογραφική του σύλληψη, τον περασμένο Γενάρη έξω από μια κλινική, όταν η Squadra Antimafia του Palermo περίμενε τον «αόρατο» αρχιμαφιόζο.

Ήταν μια μουντή Δευτέρα η συγκεκριμένη που ξημέρωσε στο Παλέρμο, με αρκετό κρύο και τον κόσμο να κυκλοφορεί με ζεστά ρούχα στους δρόμους. Το ημερολόγιο έγραφε 16 Ιανουαρίου του 2023 και ο εξηντάχρονος κύριος που πλησίαζε στην κλινική «La Madalena» ήταν ντυμένος καλά και φορούσε σκούφο.

Φτάνοντας κοντά είδε έντονη αστυνομική παρουσία γύρω από το κτήριο και δεκάδες καραμπινιέρους ακροβολισμένους παντού.
Ένας από αυτούς ο συνταγματάρχης Lucio Archidiacono, είχε κάθε λόγο να είναι σε εγρήγορση, ξέροντας όπως και πολλοί άλλοι τον στόχο που ανέμεναν.

Ο «στόχος» ήταν ο κύριος που ήταν ντυμένος ζεστά, φόραγε σκούφο, λεγόταν Matteo Messina Denaro και ήταν ο πλέον καταζητούμενος αρχηγός της Κόζα Νόστρα. Πλησίαζε ένα καφέ κοντά στην κλινική, όταν αποφάσισε ξαφνικά να γυρίσει και να φύγει με σταθερό βήμα, μόνο που είχε «κληρώσει» πλέον.

Ένας αστυνομικός τον πλησίασε και του ζήτησε να πει το όνομα του, κοιτώντας τον στα μάτια, ενώ ταυτόχρονα πλησίασαν και άλλοι συνάδελφοί του έχοντας τα όπλα στο χέρι. Ο εξηντάχρονος που δεν προσπάθησε καν να φύγει απάντησε με οχτώ λέξεις: «Ξέρεις ποιος είμαι. Είμαι ο Matteo Messina Denaro».

Λίγη ώρα αργότερα ο κόσμος χειροκροτούσε τα μέλη της Squadra Antimafia του Palermo με μπροστάρη τον Arcidiacono και τους καραμπινιέρους που μετά από τρεις δεκαετίες συνέλαβαν τον «αρχηγό των αρχηγών» και έναν από τους πιο διαβόητους μαφιόζους της Κόζα Νόστρα. Η ματωμένη διαδρομή του «capo dei capi» είχε φτάσει στο τέλος της.

Κανένα έλεος για το παιδί

Έκανε κρύο εκείνο τον Γενάρη του 1996 και στο κρησφύγετο που η Σισιλιάνικη Μαφία κρατούσε αιχμάλωτο για δύο χρόνια τον μικρό Giussepe Di Matteo, η ένταση είχε ανέβει. Το ημερολόγιο έγραφε 11 του μήνα και ο μικρός συμπλήρωνε 779 μέρες ομηρίας, επειδή ο μαφιόζος πατέρας του είχε προδώσει την ομερτά της Κόζα Νόστρα όταν συνελήφθη σε μια έφοδο της Squadra Antimafia του Palermo.

Η απαγωγή του ήταν τα αντίποινα που διέταξαν οι paesano (σ.σ. οι χωριάτες) από το Κορλεόνε -έτσι αποκαλούσαν τους νονούς που κατάγονταν από εκεί- για την κατάθεση του Santino Di Matteo στον ανακριτή. Φοβούμενοι όμως τις αντιδράσεις της Ιταλικής κοινωνίας που συγκλονίστηκε από την απαγωγή ενός 11χρονου παιδιού, κράτησαν τον μικρό ζωντανό για κάτι παραπάνω από δύο χρόνια.

Όμως εκείνη την ημέρα το τηλεφώνημα προς τον ενορχηστρωτή της απαγωγής Giovanni Brusca -το πρωτοπαλίκαρο των Corleonezi – ήταν ξεκάθαρο. Έπρεπε να τελειώνουν με τον μικρό, που ήταν συνέχεια σχεδόν άρρωστος από την κακομεταχείριση. Ανάμεσα στους εκτελεστές του Giussepe εκείνη την κρύα μέρα του Γενάρη φέρεται να ξεχώριζε ένας γοητευτικός άντρας γύρω στα τριάντα, με άψογο ντύσιμο, ο Matteo Messina Denaro.

Παρόλο που η εμπλοκή του στην δολοφονία του παιδιού δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί, πάρα πολλοί πιστεύουν ότι ο Denaro δεν είχε κανέναν ενδοιασμό να στραγγαλίσει τον μικρό και να διαλύσει μετά το καχεκτικό του κορμάκι μέσα σε ένα βαρέλι από οξύ. Ήταν ήδη καταζητούμενος από το 1990, κατηγορούμενος για ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς, ειδικά για φόνους αυτός ο αδίστακτος μαφιόζος που ανέβηκε σταδιακά στην κορυφή της Σικελικής Μαφίας.

Χρειάστηκε να περάσουν τριάντα χρόνια για να συλληφθεί ο «capo dei capi» που εξακολουθούσε να παραμένει ασύλληπτος. Ήταν το «φάντασμα» του Τράπανι που κρυβόταν συνεχώς κοροϊδεύοντας ενίοτε τους αστυνομικούς που τον αναζητούσαν, όμως τελικά ήρθε και η δική του ώρα, μετά από μια «ματωμένη» διαδρομή δεκαετιών.

«Έχω γεμίσει ένα νεκροταφείο»

«Δεν θα με πιάσουν ποτέ αυτοί οι βλάκες» έγραφε σε ένα σημείωμα που έστειλε σε συνεργάτη του, τα περίφημα piccini, πολύ μικρά χαρτάκια διπλωμένα τόσο ώστε να είναι σχεδόν μη ορατά στο ανθρώπινο μάτι. Ευρισκόμενος στα 60 του χρόνια ο μέχρι τότε άπιαστος αρχηγός της Κόζα Νόστρα εξακολουθούσε να διοικεί τον «οργανισμό» του αλλάζοντας καταφύγια κάθε εβδομάδα.

Κατηγορήθηκε για την δολοφονία τουλάχιστον 58 ανθρώπων και όπως είχε πει σε έναν φίλο του χαμογελαστός ένα βράδυ που τελούσε σε ευθυμία «έχω γεμίσει μόνος μου ένα νεκροταφείο». Τα ιταλικά ΜΜΕ τον περιέγραψαν ως ένα μανιακό playboy, ένα αληθινό αντίγραφο του κινηματογραφικού Τόνι Μοντάνα στο μυθικό φιλμ «Ο σημαδεμένος».

Ουσιαστικά χάθηκε από προσώπου γης μετά τις βομβιστικές επιθέσεις της Μαφίας τις οποίες ανέλαβε να φέρει ο ίδιος εις πέρας στην Ρώμη, την Φλωρεντία και το μαρτυρικό Παλέρμο. Ήταν αυτός που περίμενε να εμφανιστεί το αυτοκίνητο του δικαστή Giovanni Falcone για να δώσει το σύνθημα ώστε να λάβει χώρα η τρομακτική έκρηξη που ακολούθησε και το τίναξε στον αέρα, μαζί με το συνοδευτικό που ακολουθούσε.

Άνδρες της Squadra Antimafia που τον κυνηγούσαν τρεις δεκαετίες έκαναν λόγο για έναν ιδιαίτερο μαφιόζο, ο οποίος εκπροσωπούσε και ένωσε την παλιά και την νέα γενιά της Σικελικής Μαφίας. Λειτουργώντας συχνά όπως οι παλιοί capo θεωρούσε ότι είναι αρχηγός μιας ανώτερης αρχής, στην οποία ελάχιστοι «εκλεκτοί» μπορούσαν να εισέλθουν.

«Επιτρέπει σε πολύ λίγους, αυτούς που είναι πολύ δικοί του να εισέλθουν αλλά την ίδια στιγμή μην φανταστείτε ότι ο Matteo Messina Denaro ζει σε κάποια φτωχική αγροικία, τρώγοντας ραδίκια. Έχει εντρυφήσει σε ένα έντονο lifestyle» είχε δηλώσει ένας επιθεωρητής που τον έχει μελετήσει εντατικά.

Λάτρευε τα πανάκριβα σπορ αυτοκίνητα και τα συλλεκτικά μοντέλα ρολογιών από διάσημους Ελβετικούς οίκους, ενώ πάντα ήταν λάτρης του ωραίου φύλου. Μέχρι τώρα είχε άπειρες ερωμένες και έσπειρε μια ντουζίνα παιδιά, ενώ μετά την σύλληψη και τον θάνατο του Bernardo Provenzano έγινε ο «αρχηγός των αρχηγών».

Το «φάντασμα» από το Τράπανι

Τον Νοέμβριο του 2019 μια γιγαντιαία επιχείρηση της Squadra Antimafia εξελίχθηκε σε όλη την Ιταλία η οποία είχε σαν αποτέλεσμα δεκάδες συλλήψεις συνεργατών του Denaro. Τρεις από αυτούς μάλιστα αποτελούσαν μέρος του πολύ στενού του κύκλου, ενώ ανάμεσα στους συλληφθέντες ήταν και η αδερφή του μαφιόζου.

Όμως χάρη σε ένα πολύ εξελιγμένο δίκτυο συνεργατών του το αφεντικό της Cosa Nostra δεν έπεσε στα χέρια των αστυνομικών που τον κυνηγούσαν επί τρεις δεκαετίες. Το γιατί εξηγείται εύκολα.

Είναι ο άνθρωπος που το 1993 εκτέλεσε τον νονό Vincenzo Milazzo και χωρίς να το σκεφτεί δεύτερη φορά στραγγάλισε την έγκυο αρραβωνιαστικιά του θύματος. Θεωρείται ότι με δικές του κινήσεις έφερε πολύ κοντά τα καρτέλ ναρκωτικών της Κολομβίας με την Κόζα Νόστρα, ανοίγοντας νέους και πιο επικερδείς τρόπους συνεργασίας στο εμπόριο της κοκαΐνης.

Γεννημένος και μεγαλωμένος στο Τράπανι, ο Denaro είχε μάθει ήδη στα 14 του να πυροβολεί με περίστροφο και σχεδόν από έφηβος ακολούθησε τον δρόμο της καρδιάς του, εισερχόμενος στους κόλπους της Μαφίας, όπως είχε πράξει και ο πατέρας του. Αποδείχθηκε ένας από τους πιο αδυσώπητους εκτελεστές της, πέρασε από τα διάφορα στάδια της ιεραρχίας και στα 60 του χρόνια εξακολουθούσε μέχρι εκείνη την κρύα μέρα του περασμένου Ιανουαρίου να είναι ένα ασύλληπτο «φάντασμα».

Μόνο μια φωτογραφία του υπάρχει από τότε που ήταν νέος. Αυτή που δείχνει έναν γοητευτικό νεαρό άνδρα με γυαλιά ηλίου, θυμίζοντας σε πολλούς που έχουν εντρυφήσει στο θέμα της Μαφίας δύο περίεργες συμπτώσεις.

Μια μοναδική φωτογραφία υπήρχε και για τον Bernardo Provenzano, τον άνθρωπο που διαδέχθηκε τον Toto Riina στον θρόνο του αρχηγού της Σισιλιάνικης Μαφίας. Ήταν τραβηγμένη όταν ήταν κι αυτός νεαρός, ένας χωριάτης από το Κορλεόνε που ανέβηκε μαζί με τον Riina στην ηγεσία της Κόζα Νόστρα, ξεπαστρεύοντας όλους τους αντίπαλους νονούς.

Συνελήφθη μετά από τριάντα χρόνια μέσα σε μια φάρμα έξω από το Κορλεόνε από τον επιθεωρητή Renato Cortese που τον εντόπισε μετά από παρακολούθηση ημερών. Ο διάδοχος του, Matteo Messina Denaro, παρέμεινε ασύλληπτος μέχρι τις 16 Ιανουαρίου 2023, ένας ελεύθερος-κυνηγημένος, που εξακολουθούσε βαθιά μέσα του να πιστεύει ότι ποτέ δεν θα πιαστεί.

Τελικά πιάστηκε ο άνθρωπος τον οποίο είχαν χαρακτηρίσει ως ο «τελευταίος Μοϊκανός» της Μαφίας, ένας 60χρονος άρρωστος πλέον άνθρωπος, που σίγουρα δεν κοιμόταν ήσυχος κανένα βράδυ. Όχι επειδή τον κυνηγούσαν οι Ερινύες αλλά ως απόρροια της «ματωμένης» διαδρομής που επέλεξε χωρίς να νοιάζεται ποτέ για το αν σκότωνε ένα αθώο παιδί ή μια έγκυο γυναίκα που δεν του έφταιγαν σε τίποτε.